3. Economie

3.1 Economische zaken, recreatie en toerisme

In de Programmabegroting 2022 vindt u een toelichting op onderstaande doelstellingen.

Ontwikkeling economisch beleid
Samen met de ondernemersverenigingen in het koepeloverleg hebben wij de evaluatie van het huidige sociaaleconomische beleid afgerond. Ook is er een actuele analyse van de economie in De Fryske Marren gemaakt. De evaluatie en actuele analyse zijn het vertrekpunt voor de ontwikkeling van nieuw sociaaleconomisch beleid. De planning is om hierover aan het einde van 2022 een besluit te kunnen nemen.  

Krapte op de arbeidsmarkt
Op dit moment is er in De Fryske Marren sprake van een lage werkloosheid. Dat is gunstig voor onze kas, maar voor de economie is het minder gunstig. De arbeidsmarkt in Fryslân is op alle fronten krap. Werkgevers proberen op allerlei manieren nieuwe werknemers aan zich te binden. Het niet kunnen beschikken over voldoende (gekwalificeerd) personeel maakt bedrijven kwetsbaar en gaat ten koste van de robuustheid van ons lokale en regionale MKB. De kurk waar de economie in De Fryske Marren op drijft.

Nieuwe regionale afspraken bedrijventerreinen
Samen met de gemeente Súdwest Fryslân en de Provincie Fryslân hebben wij nieuwe afspraken gemaakt over de bedrijventerreinen in de regio “Zuidwest Friesland”. Dit betreft afspraken over de periodes 2022-2025 en 2026-2035. Het gaat hierbij over de uitgifte van de bestaande bedrijventerreinen, maar ook over de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen in beide gemeenten. Naast de bestaande voorraad, is er in De Fryske Marren tot 2035 ruimte voor het toevoegen van circa 34 ha aan nieuwe bedrijventerreinen.

Circulaire economie (zie ook programma 2)
Om de overgang van een lineaire naar een circulaire economie te stimuleren is het project ‘Circulaire Bedrijventerreinen’ gestart. Wij hebben ons aangesloten bij de initiatiefnemers: Leeuwarden, Heerenveen, Smallingerland, Súdwest Fryslân, provincie Fryslân en Omrin. Samen met adviesbureaus Stec en New Economy, en onder begeleiding van de Vereniging Circulair Friesland doen we mee aan een pilotproject. Het doel van dit project is om een routekaart te ontwikkelen in hoe Friese bedrijventerreinen circulair kunnen worden. Bedrijventerrein Haskerveen is één van de betrokken bedrijventerreinen in deze pilot.

Grote uitdagingen voor agrarische sector
In De Fryske Marren is de agrarische sector een belangrijke economische pijler. Daarbij is de sector de grootste ‘stoffeerder’ in het buitengebied. Het accent ligt hierbij op de melkveehouderij. Wij hebben oog voor de maatschappelijke effecten van de veranderingen in deze sector. We onderkennen de huidige problematiek en opgave. Dit vraagt maatwerkoplossingen op het gebied van innovatie, biodiversiteit en toekomstbestendigheid. Een mooi voorbeeld hiervan is het initiatief Biogashub Haskerveenpolder. Een samenwerking van 16 boeren en Jacobs Douwe Egberts (JDE) die, naast het gebruik van biogas door JDE, ook een bijdrage levert aan stikstofreductie (zie ook programma 2).
Vooralsnog moeten alle zeilen worden bijgezet om de huidige impasse in de stikstofproblematiek te doorbreken. Pas als het Rijk en de agrarische sector erin slagen om goede afspraken met elkaar te maken en overeenstemming weten te bereiken over de uitgangspunten, kunnen er vervolgens onder regie van de provinsje uitwerkingsplannen worden opgesteld.

Deltaplan Noordelijk Nederland-Lelylijn
Het Rijk en Noordelijk Nederland  werken samen aan een Deltaplan voor Noordelijk Nederland. Doel is om door een betere OV-bereikbaarheid de sociaaleconomische situatie en leefbaarheid in Noordelijk Nederland te versterken. Het Regeerakkoord benoemt het internationale perspectief van de Lelylijn voor een betere verbinding met het noorden van Duitsland. Rijk en regio zullen de komende tijd toewerken naar de afspraken voor het vervolg. Voor de Lelylijn gaat het om de procedure zoals die in de Tracewet is vastgelegd, onder regie van het Rijk, en wordt toe gewerkt naar een startbeslissing voor de Lelylijn.
Er wordt door Gedeputeerde Staten (GS), samen met haar partners, nader onderzoek gedaan naar het woningbouwprogramma, waarbij voor GS het uitgangspunt is om te bouwen naar behoefte en aard en schaal van Fryslân. De Omgevingsvisie ' De Romte Diele ' is hiervoor het kader waarin in Fryslân wordt gewerkt. De aanbeveling om een economisch programma te ontwikkelen om te zorgen voor genoeg en gevarieerde werkgelegenheid wordt ook nader uitgewerkt.
Voor het zomerreces heeft de provincie informatiebijeenkomsten georganiseerd voor raadsleden. Na het gereedkomen van het nader verdiepend onderzoek voor het Deltaplan Noordelijk Nederland worden de gemeenten weer geïnformeerd. Ook van de vorderingen op het gebied van de Lelylijn worden gemeenten nader geïnformeerd. En als het gaat om besluitvorming worden de betrokken gemeenten tijdig aangehaakt.

Programma recreatie & toerisme
De binnen gekomen zienswijzen zijn verwerkt en in het 4e kwartaal wordt het definitieve programma aan de raad aangeboden ter vaststelling.

Recreatie & toerisme in de regio
Ook in 2022 is het  een goede zomer geweest voor de sector. We hebben een hoog herhaalbezoek. Mede door het weer, toch nog enige voorzichtigheid vanwege de coronapandemie en de chaos door de personeelstekorten op Nederlandse luchthavens hebben veel vakantiegangers ervoor gekozen in eigen land en onze regio te verblijven. Campings, recreatieparken, botenverhuurders, jachthavens en aanbieders van logiesaccommodaties hebben veel boekingen binnen zien komen. De verwachting is dat het toerisme in 2023 iets gaat krimpen omdat vakanties duurder worden door de stijgende prijzen. Ook dit zou kunnen betekenen dat veel Nederlanders er weer voor kiezen om in eigen land te verblijven.

Maatschappelijke initiatieven Tsjûkemar en Nannewiid
Samen met de Provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en de Club van aanjagers Tsjûkemar werken we aan het grote maatschappelijke initiatief “gebiedspilot Tsjûkemar”. De projecten die (het bottom-up initiatief) Stichting Club van Aanjagers gebiedspilot Tsjûkemar ontwikkelt zijn er op gericht het gebied aantrekkelijker te maken voor meerdere doelgroepen. Het Tsjûkemar moet een “bestemmingsgebied” worden waar iedereen graag langer wil verblijven. Het grotere kader is de ontwikkeling van het Tsjûkemar Regio: van “doorvaartmeer” naar “bestemmingsmeer”. De Club van Aanjagers neemt het voortouw in de regionale ontwikkeling van het Tsjûkemar in samenwerking met de overheden (Intentieverklaring, 2019). Afgesproken is dat we ons voorlopig focussen op twee projecten uit het Meerjarenuitvoeringsprogramma 2021-2023 namelijk: Ûlesprong en de Kitesurfzone. Deze twee projecten zijn aangewezen door de Club van Aanjagers. Voor Ûlesprong is een gemeentelijke projectleider aangewezen. Er wordt druk onderzocht wat de mogelijkheden zijn om bij te dragen aan de realisatie van de twee projecten. Het project Kitesurfzone wordt door de Provincie getrokken.

Naast het maatschappelijk initiatief Tsjûkemar zijn we in gesprek met het maatschappelijk initiatief Nannewiid over hoe we met de verschillende overheden dit gebiedsproces verder kunnen helpen en wat ieders rol hier in is.